WAŻNY KOMUNIKAT INFORMACYJNY
Obserwujemy wzmożone i w pełni zrozumiałe zainteresowanie naszego środowiska wydarzeniami, które wkrótce nastąpią i które będą miały istotne znaczenie dla osób represjonowanych ustawą z 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…). Część komentarzy, szczególnie tych pojawiających się w mediach społecznościowych, wskazuje na niezrozumienie wielu uwarunkowań prawnych i potencjalnych skutków tych zdarzeń. Postaramy się przybliżyć i wyjaśnić naszym Koleżankom i Kolegom niektóre aspekty tego co nastąpi. A są to, chronologicznie:
- Rozprawa przed Sądem Najwyższym, wyznaczona na dzień 19 lutego 2020 r. w sprawie zainicjowanej przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku poprzez przedstawienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego dużej wagi, które może zdecydować o linii orzeczniczej sądów wyrokujących w naszych sprawach odwoławczych.
- Rozprawa przed „Trybunałem Konstytucyjnym” (P 4/18), wyznaczona na dzień 17 marca 2020 r. w sprawie zainicjowanej znanym nam pytaniem prawnym Sądu Okręgowego w Warszawie - Sekcja XIII Wydziału Ubezpieczeń Społecznych.
- Procedowane w Komisjach Sejmowych Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Polityki Społecznej i Rodziny (z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji do Spraw Służb Specjalnych) poselskiego projektu LEWICY ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Druk nr 100.
Projekt został złożony do laski marszałkowskiej w dniu 16 grudnia 2019 r., a prawdopodobny termin posiedzenia komisji, to druga połowa marca br.
Teraz jednak skoncentrujemy się na pkt 1, tj. na rozprawie przed Sądem Najwyższym (III UZP 11/19), zaplanowanej na dzień 19 lutego 2020 r. w sprawie zainicjowanej postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Białymstoku o przedstawieniu do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego. Przypomnijmy jego treść:
- Czy kryterium "pełnienia służby na rzecz totalitarnego państwa" określone w art. 13 b ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz. U z 2019 r., poz. 288 z późn. zm.) wprowadzone ustawą z dnia 16 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2270) zostaje spełnione w przypadku formalnej przynależności do służb w wymienionych w tym przepisie cywilnych i wojskowych instytucji i formacji w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r., potwierdzonej stosowną informacją Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu wydaną w trybie art. 13 a ust. 1 ustawy, czy też kryterium to powinno być oceniane na podstawie indywidualnych czynów i ich weryfikacji pod kątem naruszenia podstawowych praw i wolności człowieka służących reżimowi komunistycznemu?
- w przypadku uznania, że kryterium formalnej przynależności do służb w wymienionych w tym przepisie cywilnych i wojskowych instytucji i formacji od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. jest wystarczające do przyjęcia spełnienia przesłanki z art. 13 b. ust. 1 ustawy, to czy skutkuje ponownym obniżeniem świadczenia emerytalnego wobec funkcjonariusza organów bezpieczeństwa publicznego państwa, któremu w 2009 roku obniżono świadczenie emerytalne na podstawie art. 15 b w związku z art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Strazy Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 z późn. zm.)?
Według opublikowanej wokandy Sąd Najwyższy rozpozna tą sprawę w składzie trzech sędziów: Przewodniczący – SSN Zbigniew Myszka, Sędziowie: SSN Zbigniew Korzeniowski oraz SSN Krzysztof Rączka.
Potrzebę odpowiedzi Sądu Najwyższego na powyższe zagadnienia prawne stwierdził Sąd Apelacyjny w Białymstoku rozpatrujący apelację od wyroku Sądu Okręgowego w sprawie przeciwko Dyrektorowi ZER o wysokość policyjnego świadczenia emerytalnego. SA w Białymstoku uznał, że w rozpatrywanej sprawie występują poważne wątpliwości dotyczące kwestii prawnych (ujęte w treści pytania), których wyjaśnienie należy do kompetencji Sądu Najwyższego. Istotą będzie tu stanowisko SN, przesądzające o potrzebie badania każdego przypadku indywidualnie pod kątem ewentualnego naruszenia (przez skarżącego) w trakcie wykonywania przez niego zadań służbowych podstawowych praw i wolności człowieka. Odrębnym zagadnieniem, choć naszym zdaniem trudnym dla sądu orzekającego, byłoby przeprowadzenie postępowania dowodowego w tym zakresie, a także korzystanie ze wsparcia IPN, jego archiwów i opinii. Doświadczenia mamy tu jak najgorsze. Obok powyższej kwestii przedmiotem analizy Sądu Najwyższego będzie także dopuszczalność ponownego obniżenia świadczeń emerytalnych po wcześniejszym zrealizowaniu pierwszej ustawy represyjnej z 23 stycznia 2009 r.
Jakie są możliwe w tej sprawie decyzje Sądu Najwyższego?
- SN może odmówić podjęcia uchwały i zwrócić akta Sądowi Apelacyjnemu w Białymstoku. Stanie się tak wówczas, gdy SN dojdzie do przekonania, że Sądowi Apelacyjnemu nie chodzi o wyjaśnienie zagadnienia prawnego, lecz o potwierdzenie jego poglądu przez Sąd Najwyższy;
- SN może podjąć uchwałę rozstrzygającą przedstawione mu zagadnienie prawne lub
- przekazać zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi Sądu Najwyższego (7 sędziów SN).
Uchwała Sądu Najwyższego podjęta w dniu 19 lutego b.r. może rozstrzygnąć powyższe zagadnienie prawne. Z prawnego punktu widzenia będzie ona wiążąca tylko w tej konkretnej sprawie. Nie oznacza to jednak, że inne sądy mogą zignorować to orzeczenie w procesie wyrokowania w naszych sprawach odwoławczych, chociażby dlatego, że czuwanie nad zachowaniem jednolitości orzecznictwa należy właśnie do kompetencji Sądu Najwyższego.
Uwaga! Przy tej okazji zwracamy się do osób represjonowanych, szczególnie tych mieszkających w Warszawie lub jej okolicach, o przybycie – w charakterze publiczności - na posiedzenie Sądu Najwyższego w dniu 19 lutego b.r., Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Wydział III, Plac Krasińskich 2/4/6, godz. 12:00, Sala G (sprawa o sygn. akt: III UZP 11/19; Aleksy T. p-ko Dyrektorowi Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA w Warszawie)
W kolejnych KOMUNIKATACH INFORMACYJNYCH, które ukażą się wkrótce, przybliżymy zakres tematyczny zdarzeń ujętych w pkt 2 i 3, stosownie do rozwoju wypadków, w tym także w ich otoczeniu politycznym.
