Szanowny Panie Prezesie,
w imieniu Rzecznika Praw Obywatelskich serdecznie dziękuję za skierowanie do Rzecznika Praw Obywatelskich zaproszenia na współorganizowaną z Posłami do Parlamentu Europejskiego p. Bogusławem Liberadzkim – wiceprzewodniczącym PE, p. Krystyną Łybacką oraz p. Januszem Zemke konferencję “Ochrona praw funkcjonariuszy i żołnierzy w demokratycznym państwie”. Z uwagi na zmianę charakteru spotkania (pikieta), pragnę Pana poinformować, że ze względów ustawowych Rzecznik Praw Obywatelskich przyjął zasadę nieuczestniczenia w tego rodzaju wydarzeniach publicznych.
Jednocześnie pragnę wyrazić gotowość dalszej współpracy w zakresie pomocy osobom poszkodowanym w wyniku przyjęcia ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z poz. 2270). Aktualnie z prośbą o pomoc do Rzecznika zwróciło się blisko 1000 osób.
W powyższej kwestii Rzecznik posiada następujące możliwości postępowania:
1) przystępowanie do konkretnych spraw obywateli przed sądami,
2) skierowanie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie niezgodności przepisów kwestionowanej ustawy z dnia 16.12.2016
W obecnej sytuacji najbardziej skutecznym rozwiązaniem wydaje się wykorzystanie drogi sądowej przed sądami powszechnymi, a ewentualnie dopiero później (w przypadku niekorzystnego orzecznictwa) złożenie wniosku do Trybunału Konstytucyjnego.
Rzecznik w pełni podziela argumentację podniesioną w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2010 r. (sygn. akt K. 6/09) wskazującą, że każdy funkcjonariusz organów bezpieczeństwa Polski Ludowej, który został zatrudniony w nowo tworzonych służbach policji bezpieczeństwa, ma w pełni gwarantowane, równe prawa z powołanymi do tych służb po raz pierwszy od połowy 1990 r., w tym równe prawa do korzystania z uprzywilejowanych zasad zaopatrzenia emerytalnego. Dotkliwość sankcji wobec osób, którym weryfikacja stworzyła iluzję dotrzymania wcześniej danej obietnicy razi niewspółmiernością. W świetle powyższego uwaga Rzecznika skupiona zostanie na problemach prawnych wspólnych dla określonej grupy zainteresowanych. W pierwszej kolejności Rzecznik zamierza przystępować do postępowań sądowych, w których naruszenie przepisów prawa będzie oczywiste i najbardziej drastyczne. Skoncentruje się on przede wszystkim na zagadnieniach zasadniczych, ustrojowych. W przypadku ukształtowania się rozbieżności w orzecznictwie sądów Rzecznik zwróci się, we właściwym trybie, o ich wyjaśnienie do Sądu Najwyższego.
Takich przypadków przyłączenia się do toczących się postępowań przed sądem powszechnym, ze względu na ograniczone w tym zakresie możliwości Rzecznika, zapewne będzie niewiele. Dlatego też niezmiernie istotne jest, żeby poszkodowani obywatele indywidualnie dochodzili swoich praw na przysługującej im drodze prawnej. Od decyzji Zakładu Emerytalno–Rentowego MSWiA zmniejszającej wysokość świadczenia przysługuje odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych, a w przypadku wydania niekorzystnego rozstrzygnięcia przez sąd, apelacja do Sądu II instancji. Postępowanie to może zakończyć się złożeniem skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego.
Dodatkowo pragnę poinformować Pana, że pismem z dnia 7 kwietnia 2017 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z prośbą o wyjaśnienie wątpliwości dotyczących treści art.8a ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej.
Wystąpienie dostępne jest na stronie internetowej Rzecznika Praw Obywatelskich
Pozostaję z wyrazami szacunku.
Tomasz Oklejak
Naczelnik Wydziału ds. Żołnierzy i Funkcjonariuszy
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
