PETYCJA FSSM RP DO PREMIERA

31 marca 2023 r. Prezydium Zarządu Federacji wystąpiło do Prezesa Rady Ministrów z petycją w sprawie nowelizacji odpowiednich ustaw pragmatycznych, tak by funkcjonariusze, którzy odeszli ze służby i pełnili  ją  co najmniej przez 10 lat, ze względu na szczególny charakter wykształcenia, doświadczenia i wiedzy specjalistycznej korzystali z pierwszeństwa w zatrudnieniu w administracji publicznej na stanowiskach związanych z ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego, ochroną bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, legalizacją pobytu i zatrudnienia cudzoziemców, zapobieganiem klęskom żywiołowym oraz innym  zagrożeniom, a także, by funkcjonariusze, za uprzednią pisemną zgodą kierownika właściwej jednostki organizacyjnej, przed zwolnieniem ze służby, mogli korzystać z: doradztwa zawodowego, przekwalifikowania zawodowego i pośrednictwa pracy oraz praktyk zawodowych na 3 miesiące przed zwolnieniem ze służby.

Petycja została przekazana do rozpatrzenia Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji.

30 czerwca 2023 r. na adres poczty elektronicznej Federacja wpłynęła odpowiedź z MSWiA.

---

Treść petycji:

Dnia 31 marca 2023 r.

Federacja Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP
ul. Piękna 31/37, lok. U1/100
00-677 Warszawa
e-mail: sekretariat@fssm.pl

P E T Y C J A

Działając w interesie publicznym, w imieniu  emerytów i rencistów służb mundurowych, mając na uwadze, że kierowana przez Pana Premiera Rada Ministrów ma prawo inicjatywy ustawodawczej, Prezydium Zarządu Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP wnosi o podjęcie działań mających na celu nowelizacje:

1. Ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.
2. Ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.
3. Ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej.
4. Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej.
5. Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej.

w taki sposób, aby:

1. Funkcjonariusze, którzy odeszli ze służby i pełnili  ją  co najmniej przez 10 lat, ze względu na szczególny charakter wykształcenia, doświadczenia i wiedzy specjalistycznej korzystali z pierwszeństwa w zatrudnieniu w administracji publicznej na stanowiskach związanych z ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego, ochroną bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, legalizacją pobytu i zatrudnienia cudzoziemców, zapobieganiem klęskom żywiołowym oraz innym  zagrożeniom.
2. Funkcjonariusze, za uprzednią pisemną zgodą kierownika właściwej jednostki organizacyjnej, przed zwolnieniem ze służby, mogli korzystać z:
   a) doradztwa zawodowego;
   b) przekwalifikowania zawodowego i pośrednictwa pracy;
   c) praktyk zawodowych na 3 miesiące przed zwolnieniem ze służby.

U Z A S A D N I E N I E

Funkcjonariusze resortu spraw wewnętrznych oraz sprawiedliwości w czasie służby zdobywali wiedzę, kwalifikacje i umiejętności przydatne do wykorzystania po odejściu ze służby w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego, zapobieganiu  przeciwdziałaniu nielegalnej migracji, klęskom żywiołowym i innym zagrożeniom.

Wykonując obowiązki służbowe szkolili się jednocześnie do wykonywania zadań na konkretnych stanowiskach w sytuacji stanów nadzwyczajnych, co po zwolnieniu ze służby  gwarantuje lepsze ich wykorzystanie w wykonywaniu zadań. W związku z tym osoby takie stanowić powinny trzon personelu cywilnego wykonującego zadania służbowe w sytuacjach kryzysowych. Nie do pominięcia jest oszczędność środków finansowych   z powodu niższych kosztów ich dodatkowego przeszkolenia. Rezygnacja z  kwalifikacji i doświadczenia funkcjonariuszy byłaby zwykłym marnotrawstwem. 

Warto zauważyć, że w wielu krajach „Zachodu”, znacznie bogatszych od Polski, na stanowiskach związanych z ochroną bezpieczeństwa wewnętrznego i publicznego oraz zarządzania kryzysowego zatrudniani są wyłącznie byli funkcjonariusze.

Rekonwersja to narzędzie, które od wielu lat funkcjonuje w siłach zbrojnych. Jej celem jest udzielenie  pomocy żołnierzom w przejściu do życia cywilnego. W ramach programu, żołnierze otrzymują wsparcie w zakresie m.in. szkoleń, kursów, doradztwa zawodowego oraz pomocy finansowej. Celem rekonwersji jest umożliwienie żołnierzom zawodowym, aby jak najszybciej i jak najlepiej dostosowali się do nowych warunków życia i znaleźli zatrudnienie.

Takiej pomocy pozbawieni są funkcjonariusze. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby podobny program rekonwersji został wprowadzony w resorcie spraw wewnętrznych i administracji oraz sprawiedliwości. Funkcjonariusze odchodzący ze służby powinni otrzymać wsparcie w zakresie m.in. szkoleń, kursów, doradztwa zawodowego oraz pomocy finansowej. Celem tych działań powinno być umożliwienie funkcjonariuszom jak najszybsze i jak najlepsze dostosowanie się do nowych warunków życia i znalezienie zatrudnienia. Koszt pomocy rekonwersyjnej w przeliczeniu na jednego funkcjonariusza powinien być taki sam, jak koszt pomocy dla pojedynczego żołnierza.

W świetle powyższych rozważań wniesienie petycji jest zasadne.

Zgodnie z przepisem art. 4 ust. 3 ustawy o petycjach, Prezydium Zarządu Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP wyraża zgodę na ujawnienie na stronie internetowej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów informacji o podmiocie wnoszącym petycję.

Przewodniczący
Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP
Henryk Budzyński

---

Odpowiedź na petycję:

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracju
Biuro Ministra
Zastępca dyrektora
Anna Wilanek-Kińska

BM-WKA.0511.4.111.2023
Warszawa, dnia 30 czerwca 2023 r.

Szanowny Panie Przewodniczący,

nawiązując do przekazanej 3 kwietnia 2023 r. drogą elektroniczną do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, petycji Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP z 31 marca 2023 r. dotyczącej podjęcia działań mających na celu nowelizację przepisów stosownych ustaw pragmatycznych, tak by funkcjonariusze, którzy odeszli ze służby i pełnili  ją  co najmniej przez 10 lat, ze względu na szczególny charakter wykształcenia, doświadczenia i wiedzy specjalistycznej korzystali z pierwszeństwa w zatrudnieniu w administracji publicznej na stanowiskach związanych z ochroną bezpieczeństwa i porządku publicznego, ochroną bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, legalizacją pobytu i zatrudnienia cudzoziemców, zapobieganiem klęskom żywiołowym oraz innym  zagrożeniom, a także, by funkcjonariusze, za uprzednią pisemną zgodą kierownika właściwej jednostki organizacyjnej, przed zwolnieniem ze służby, mogli korzystać z: doradztwa zawodowego, przekwalifikowania zawodowego i pośrednictwa pracy oraz praktyk zawodowych na 3 miesiące przed zwolnieniem ze służby, poniżej przedstawiam stanowisko wobec przedstawionych w niej postulatów znajdujących się w zakresie właściwości Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Jednym z priorytetów MSWiA są działania podejmowane w zakresie poprawy warunków służby i jej atrakcyjności, w tym podnoszenia uposażeń, które będą motywowały i zachęcały funkcjonariuszy służb podległych resortowi spraw wewnętrznych do rozwoju zawodowego i jak najdłuższego pozostania w służbie, tak aby ich wiedza, kompetencje oraz doświadczenie wykorzystane były z pożytkiem dla służby oraz społeczeństwa.

Na ten aspekt składa się wiele mechanizmów i rozwiązań prawnych, które wprowadzane są w różnych sferach działalności służb podległych MSWiA, w celu uzyskania jak najlepszego efektu w tym zakresie.

W dużej mierze działania te skupiają się na zapewnieniu adekwatnego wzrostu wynagrodzenia oraz polepszenia warunków pełnienia służby poprzez szereg inwestycji i zakupu niezbędnego wyposażenia.

Dlatego też, już od 2016 r. został zainicjowany systematyczny wzrost podwyżek uposażeń funkcjonariuszy. Jednocześnie należy wskazać na wprowadzone od 1 października 2020 r.^[1] prawo do świadczenia motywacyjnego. Przyjęte rozwiązanie pozwoliło na przyznanie funkcjonariuszom posiadającym wysługę pomiędzy 25 lat a 28 lat i 6 miesięcy świadczenie w miesięcznej kwocie 1.500 zł oraz dla funkcjonariuszy posiadających wysługę powyżej 28 lat i 6  miesięcy świadczenie miesięczne w kwocie 2.500 zł.

Dodatkowo zwrócić należy uwagę na realizowany obecnie Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022–2025, wprowadzony ustawą z dnia 17 grudnia 2021 r. o ustanowieniu „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022–2025”, o ustanowieniu „Programu modernizacji Służby Więziennej w latach 2022–2025” oraz o zmianie ustawy o Policji i niektórych innych ustaw^[2].

Zakres Programu obejmuje realizację takich przedsięwzięć jak inwestycje budowlane, zakupy wyposażenia formacji w zakresie sprzętu transportowego, uzbrojenia i techniki specjalnej, informatyki i łączności oraz zakupy wyposażenia osobistego i ochronnego funkcjonariuszy, a także wzmocnienie formacji o dodatkowe etaty funkcjonariuszy i wzmocnienie motywacyjnego systemu uposażeń funkcjonariuszy poprzez podwyższenie wielokrotności kwoty bazowej stanowiącej przeciętne uposażenie funkcjonariuszy oraz zróżnicowanie struktury i wielkości uposażeń funkcjonariuszy, czy też podwyższenie wynagrodzeń pracowników jednostek organizacyjnych formacji.

Ponadto, w związku podjętymi działaniami legislacyjnymi od dnia 1 marca 2023 r. wdrożono zmiany polegające na^[3] wprowadzeniu świadczenia za długoletnią służbę dla funkcjonariuszy z 15-letnim stażem służby – kwota świadczenia rozpoczyna się od 5% uposażenia zasadniczego i będzie rosła co rok o 1 punkt procentowy do osiągnięcia 15% podstawy po 25 latach służby. Po przekroczeniu 25 lat służby świadczenie będzie utrzymywało się na poziomie 15%. W przypadku zaś osiągnięcia wysługi powyżej 32 lat, kwota ta zostanie wliczona do podstawy wymiaru emerytury mundurowej. Jednym z głównych motywów wprowadzenia zmian jest zatrzymanie doświadczonych funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych w służbie.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, że MSWiA, w zakresie swojej właściwości, powinno promować i rekomendować takie rozwiązania, które będą skłaniały funkcjonariuszy do pozostania w służbie i zapewniały stabilność zatrudnienia.

Propozycja przedstawiona w przedmiotowej petycji Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP z 31 marca 2023 r. nie wpisuje się natomiast w prezentowany kierunek działań, których zasadniczym celem jest wdrażanie rozwiązań najbardziej efektywnych przede wszystkim z punktów widzenia interesu służby, przy jednoczesnym wytworzeniu przekonania o zasadności wiązania z nią przyszłości.

Podkreślenia wymaga także, że w odróżnieniu od ustawy o obronie Ojczyzny, która reguluje systemowo obszar obronności państwa, przepisy ustaw pragmatycznych Policji, Straży Granicznej oraz Służby Ochrony Państwa odnoszą się bezpośrednio do funkcjonowania danej formacji, realizowanych zadań czy posiadanych uprawnień. Stąd też ustawy te nie mogą nakładać na inne organy/podmioty obowiązków w zatrudnianiu byłych funkcjonariuszy. Należy także zwrócić uwagę, że system szkoleń funkcjonujący w służbach ukierunkowany jest na przygotowanie funkcjonariuszy i rozwijanie ich umiejętności pod kątem skutecznego wykonywania zadań właściwych dla danej formacji. Z założenia jest on odmienny od szkoleń, które są przeznaczone dla pracowników zatrudnionych w administracji publicznej.

Ponadto zauważyć należy, iż rozwiązanie jakie obowiązuje w ustawie o obronie Ojczyzny, ma charakter specyficzny i odnosi się do określonych kategorii stanowisk związanychz obronnością kraju w administracji publicznej. Dodatkowo pamiętać należy, iż uprawnienie to dot. wyłącznie żołnierzy, którzy zostali zwolnieni z zawodowej służby wojskowej na podstawie określonych przesłanek, (np. z powodu: ustalenia przez wojskową komisję lekarską niezdolności do służby, upływu 12 miesięcy od dnia zaprzestania pełnienia służby z powodu choroby lub pobytu w szpitalu albo innym podmiocie leczniczym (…), czy też  niewyznaczenia na stanowisko służbowe w czasie pozostawania w dyspozycji).

Mając na uwadze powyższe informuję, że nie uważa się za celowe przyjęcia, na obecnym etapie, propozycji Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych RP zawartych w przedmiotowej petycji.

Przedstawiając powyższe wyjaśnienia wyrażam przekonanie, że uzna je Pan za wyczerpujące. Jednocześnie informuję, że z przedłożonymi propozycjami zapoznano komórki organizacyjne Ministerstwa nadzorujące służby podległe Ministrowi SWiA. Nie można zatem wykluczyć, iż w przyszłości poruszone zagadnienia ponownie staną się przedmiotem analiz, w przypadku ewentualnych kolejnych nowelizacji stosownych ustaw pragmatycznych.     

Z poważaniem

Anna Wilanek-Kińska

(podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym)

---

[1] na podstawie ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw Dz. U. z 2020 r. poz. 1610

[2] Dz. U. z 2021 r. poz. 2448

[3] na podstawie ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wprowadzeniem świadczenia za długoletnią służbę Dz. U. poz. 347