INFORMACJA PRAWNA
Do FSSM kierowane są liczne pytania dotyczące prawnych możliwości zobligowania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, jako organu administracji publicznej i adresata Wniosków formułowanych na podstawie art. 8a ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…), do działań zgodnych z prawem. Problem stał się szczególnie istotny w kontekście wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie (II SAB/Wa 202/17) z dnia 27 października 2017 r. w sprawie skargi na bezczynność Ministra w przedmiocie rozpoznania wniosku skierowanego do niego na podstawie ww. art. 8a ustawy emerytalnej.
Wspomniany wyżej wyrok WSA w Warszawie, w swojej sentencji, wskazuje na tzw. „bezczynność organu” (Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji) i jednoczesne rażące naruszenie prawa, za co Sąd wymierzył Ministrowi grzywnę w wysokości 200 zł. Przyznajemy, kara nie jest zbyt dolegliwa finansowo, szczególnie na tle możliwości, jakimi w tym zakresie dysponował Sąd (grzywna maksymalna to dziesięciokrotne przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w 2016 r., ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, tj. 35 368 zł.). Jednakże nie o wymiar orzeczonej grzywny zapewne tu chodzi, ale bardziej o zasadę.
Nie wiemy jakie czynności prawne, poprzedzające skierowanie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który wydał ww. wyrok, w tym konkretnym przypadku zostały przez skarżącego wykonane. Niemniej jednak, osoby, które już złożyły do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji wniosek na podstawie art. 8a ustawy emerytalnej i do chwili obecnej nie otrzymały żadnej informacji lub otrzymały odpowiedź, która nie świadczy o sposobie jego załatwienia, a także osoby, które złożenie takiego wniosku planują, powinny uwzględnić następujące okoliczności wynikające z uregulowań ustawowych:
1. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, jako organ administracji publicznej obowiązany jest załatwiać sprawę (rozpatrzyć nasz wniosek) bez zbędnej zwłoki (art. 35 § 1 k.p.a.). Oznacza to, iż ewentualna zwłoka w załatwieniu wniosku musi mieć charakter niezbędny, tj. uzasadniony konkretnymi okolicznościami. Jeżeli w naszej sprawie, wskazane przez nas dowody będą niewystarczające i konieczne jest postępowanie wyjaśniające (co wydaje się być regułą), ustosunkowanie się Ministra do wniosku powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a jeżeli sprawa jest szczególnie skomplikowana - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania (art. art. 35 § 3 k.p.a.). Datą wszczęcia postępowania w naszej sprawie jest dzień doręczenia Wniosku Ministrowi (art. 61 § 3 k.p.a.). Dobrze byłoby, abyśmy dysponowali informacją o dacie wpływu naszego wniosku do adresata (Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji). W tym przypadku może to być np. data na pocztowym „poświadczeniu odbioru” przesyłki poleconej.
W przypadku niezałatwienia wniosku w ww. terminie Minister jest obowiązany zawiadomić nas o przyczynach zwłoki i wskazać nowy termin załatwienia sprawy oraz pouczyć o prawie do wniesienia tzw. ponaglenia. Ten sam obowiązek ciąży na Ministrze w przypadku zwłoki spowodowanej okolicznościami od niego niezależnymi (art. 36 § 1 i 2 k.p.a.).
W tym miejscu prosimy o szczególną uwagę przy lekturze poniższego tekstu!
2. Istotną zmianą dla osób uprawnionych do złożenia wniosku na podstawie art.8a jest fakt, że od 1 czerwca 2017 r. funkcjonuje nowa, ścieżka zwalczania opieszałości w załatwianiu spraw administracyjnych, tj. ponaglenie. Można z niej skorzystać zarówno w przypadku bezczynności Ministra jak i przewlekłości postępowania. Nowelizacja ta dotyczy jednak spraw wszczętych po 1 czerwca 2017 r., w naszym przypadku takich, w których wniosek na podstawie art. 8a ustawy emerytalnej wpłynął do adresata po tej dacie. Nie do dotyczy więc tych wniosków, które wpłynęły do Ministra przed 1 czerwca 2017 r., co oznacza, że sprawy takie toczą się nadal, ale na poprzednich zasadach (art. 16 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw).
WAŻNE POJĘCIA!
Bezczynność organu - oznacza, że organ administracyjny (Minister) nic nie zrobił w naszej sprawie, tzn. nie podjął żadnych czynności i działań zmierzających do rozpatrzenia wniosku. W konsekwencji (mimo upływu miesiąca lub – wyjątkowo - dwóch miesięcy – art. 35 § 1-3 k.p.a.), sprawa nie została załatwiona. Brak jakiejkolwiek odpowiedzi Ministra (skorzystał [nie skorzystał ] z nadanego mu przez ustawę represyjną uprawnienia do wyłączenia, w stosunku do wnioskodawcy, stosowania art. 15c lub art. 22a lub art. 24a ustawy emerytalnej).
Przewlekłość postępowania - występuje wtedy, gdy postępowanie trwa dłużej niż jest to potrzebne do rozpatrzenia naszego wniosku, np. przedłużono termin (nawet wielokrotnie), ale podejmowane czynności są powolne, nieefektywne a nawet pozorne (MSWiA przeprowadza dowody, jakieś ustalenia, niemające dla sprawy istotnego znaczenia). Wprawdzie podejmowane są czynności, lecz nie są one skumulowane, czasowo i procesowo, są od siebie oddzielone długimi okresami niedziałania i w rzeczywistości nie służą załatwieniu naszej sprawy.
CO MOŻEMY ZROBIĆ?
-
W przypadku osób, których wnioski o zastosowanie art. 8a ustawy emerytalnej, wpłynęły do Ministra przed 1 czerwca 2017 r., stosuje się przepisy Kodeksu Postępowania Administracyjnego w poprzednim brzmieniu (art. 16 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw), tj. w przypadku bezczynności Ministra polegającej na niezałatwieniu naszego wniosku w terminie jednego lub dwóch miesięcy, przysługuje nam (nie zażalenie), lecz tzw. Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. Jeżeli Minister nie udzieli odpowiedzi w terminie 60 dni od dnia wniesienia ww. „Wezwania o usunięcie naruszenia prawa”, wówczas przysługuje nam Skarga na bezczynność organu (Ministra) do sądu administracyjnego, w tym przypadku do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
-
W sytuacji osób, których wnioski wpłynęły do Ministra po 1 czerwca 2017 r., w przypadku jego bezczynności, polegającej na niezałatwieniu takiego wniosku w terminie jednego lub dwóch miesięcy, przysługuje nam tzw. Ponaglenie (art. 37 § 1 pkt 1 k.p.a.). Wnosimy je do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, jako wcześniejszego adresata naszego wniosku, który ma siedem dni na jego rozpatrzenie (art. 37 § 5). Nie musimy jednak czekać aż nasze „Ponaglenie” zostanie faktycznie rozpoznane. Po jego wniesieniu możemy już skierować do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego:
-
Skargę na bezczynność Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji lub
-
Skargę na przewlekłość prowadzonego postępowania przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. (art. 53 § 2b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
(Uwaga! O wyborze jednego z ww. rodzajów środka zaskarżenia decyduje stan faktyczny naszej sprawy w rozumieniu opisanych wyżej pojęć: „Bezczynność organu” oraz „Przewlekłość postępowania”.
Skargę taką kierujemy za pośrednictwem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, który przekazuje ją Sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i swoją odpowiedzią na naszą skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania (art. 54 § 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
W pozostałych kwestiach związanych z korzystaniem przez osoby objęte skutkami ustawy represyjnej z 16 grudnia 2016 r. z „dobrodziejstwa” art. 8a obecnie obowiązującej ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (…) odsyłamy zainteresowanych do „Informatora dla członków FSSM w zakresie korzystania z art. 8a….” , przygotowanego na zlecenie Federacji przez mec. Aleksandrę Karnicką, zamieszczonego na naszej stronie internetowej w BIBLIOTECE w zakładce „Procedury i Porady”.
Wzory pism:
DO MSWiA -
1. Ponaglenie.
2. Wezwanie do usunięcia naruszenia praw.
DO WSA w WARSZAWIE -
3. Skarga na bezczynność organu
3a. Skarga na przewlekłość postępowania
Zespół Prawny FSSM RP
