ZER NADAL OPÓŹNIA WYPŁATY ZALEGŁYCH ŚWIADCZEŃ – ANEKS

ANEKS

do Informacji Prawnej z 4 sierpnia 2022 r. dot. podstaw prawnych wstrzymywania przez ZER decyzji o ponownym ustaleniu wysokości świadczenia emerytalnego i wypłacie należnego wyrównania do momentu otrzymania uzasadnienia prawomocnego wyroku sądu apelacyjnego.

Śledząc portale społecznościowe i prezentowane tam opinie a także stawiane pytania, uznaliśmy za wskazane odnieść się do niektórych z nich w sposób bardziej pogłębiony niż to jest możliwe w ramach wymiany stanowisk i luźnej dyskusji w sieci. Ograniczymy się tylko do niektórych wątków, które budzą wątpliwości a wiążą się z naszą Informacją Prawną z 4 sierpnia 2022 r. Przede wszystkich chodzi o zasady doręczania przez sąd Zakładowi Emerytalno-Rentowemu MSWiA prawomocnych wyroków celem ich wykonania, ale nie tylko.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości w ciągu 30 dni od wyjaśnienia tzw. „ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji”, którą to okolicznością (zgodnie z ust. 1a tego przepisu) jest dzień wpływu do ZER prawomocnego orzeczenia sądu apelacyjnego. To zaś wiąże się z kwestią doręczeń wyroków sądowych.

Już na wstępnie zaznaczmy, że inaczej rzecz się ma z wyrokami wydanymi na posiedzeniach jawnych (na rozprawie, z udziałem stron [odwołującego się oraz pełnomocnika ZER] i publiczności, a inaczej na posiedzeniach niejawnych (bez udziału publiczności, odwołującego się oraz pełnomocnika Dyr. ZER).

Co do zasady, po ogłoszeniu wyroku na posiedzeniu jawnym, sąd ma obowiązek pouczyć odwołującego się obecnego na rozprawie (nie zastępowanego przez adwokata lub radcę prawnego!) o sposobie i terminie zgłoszenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem oraz (w przypadku sadu okręgowego) o warunkach, sposobie i terminie wniesienia apelacji. W przypadku sądu apelacyjnego także o możliwości i warunkach wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego. Powyższe oznacza, że sąd nie ma obowiązku doręczyć represjonowanemu wyroku (samej sentencji) w „formie papierowej”.

W przypadku zaś wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym, sąd miał(!) obowiązek doręczenia wyroku (z urzędu, w „formie papierowej”) obu stronom, czyli odwołującemu się (nawet reprezentowanemu przez adwokata lub radcę prawnego) oraz pełnomocnikowi Dyr. ZER. Wraz z wyrokiem sąd doręcza pouczenie o sposobie i terminie zgłoszenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem oraz warunkach, sposobie i terminie wniesienia apelacji.

Zasada doręczenia sentencji wyroku z urzędu (w „formie papierowej”) obu stronom (odwołującemu się i pełnomocnikowi Dyr. ZER) została zmodyfikowana ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Otóż ww. przepis wprowadził (na okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich) nowy sposób komunikacji sądów m.in. z adwokatami i radcami prawnymi. Zgodnie z art. 15zzs⁹ (dodany ustawą z dnia 28 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw ) sąd doręcza adwokatowi lub radcy prawnemu pisma sądowe (np. wyrok) poprzez umieszczenie jego treści w systemie teleinformatycznym służącym udostępnianiu tych pism na Portalu Informacyjnym (PI). Realnie zafunkcjonowało to od 29 listopada 2021 r.

Od tego momentu pełnomocnikom została udostępniona w Portalu Informacyjnym zakładka „Moje doręczenia”, w której umieszczane są pisma sądowe, podlegające doręczeniu na podstawie ww. art. 15zzs⁹ ust. 2, jako tzw. „e-doręczenie”. Stanowi to dla pełnomocnika jednoznaczną i niebudzącą wątpliwości informację, że powinien to pismo odebrać. Przepis ten zastąpił tradycyjne doręczenie sądowe udostępnieniem pism sądowych (także wyroków) w celu ich pobrania przez profesjonalnych pełnomocników procesowych. Zostali oni zobowiązani do posiadania zarejestrowanych i aktywnych kont na Portalu Informacyjnym Sądu.

Profesjonalny pełnomocnik procesowy, w naszym przypadku Pełnomocnik odwołującego się i Pełnomocnik Dyr. ZER, pobierają pismo i zapoznają się z jego treścią w dowolnym dniu i o dowolnej porze. Jest to „odnotowywane” w tzw. „logach” systemu teleinformatycznego i traktowane jako dowód doręczenia pisma do odbiorcy, drukowane i dołączane do akt sprawy.

Gdy jednak pełnomocnicy tego nie zrobią, po upływie 14 dni od jego publikacji na Portalu Informacyjnym (PI), zachodzi tzw. fikcja doręczania, podobnie jak ma to miejsce przy doręczeniu za pośrednictwem poczty. Tak więc to, czy pełnomocnik taki z możliwości przeczytania pisma skorzysta jest dla skuteczności doręczenia obojętne.

Portal Informacyjny (PI) stanowi formę realizacji, przewidzianej w art. 9 Kodeksu postępowania cywilnego, tzw. „zasady jawności wewnętrznej”, obejmującej także uprawnienie do zapoznawania się przez strony (w tym odwołującego się) z aktami Jego sprawy i czynnościami sądowymi.

Oznacza to, że każdy z odwołujących się, a więc także ci, którzy nie korzystają z pomocy prawnej (pełnomocników) mogą zapoznać się dokumentami sądowymi (zakładka DOKUMENTY) publikowanymi na Portalu na każdym etapie postępowania. Ale odczytanie tych dokumentów przez nich nie oznacza ich „doręczenia”.

Jak wynika z powyższego, krąg podmiotów, którym pisma sądowe doręczane są poprzez e-doręczenie został ograniczony do adwokatów i radców prawnych. Oznacza to, że odwołującemu się, niereprezentowanemu przez pełnomocnika procesowego, sąd doręcza wyrok w formie tradycyjnej, czyli poprzez doręczenie pocztowe w „formie papierowej”.

WNIOSKI:

1. Ogłoszenie wyroku na posiedzeniu jawnym (po rozprawie), nie rodzi po stronie sądu obowiązku doręczenia go stronom, czy to drogą elektroniczną (profesjonalnym pełnomocnikom procesowym), czy to w „formie papierowej” odwołującemu się. Sąd ma jednak obowiązek pouczyć odwołującego się obecnego na rozprawie (nie zastępowanego przez adwokata lub radcę prawnego!) o sposobie i terminie zgłoszenia wniosku o doręczenie wyroku z uzasadnieniem oraz warunkach, sposobie i terminie wniesienia apelacji. W przypadku sądu apelacyjnego także o możliwości i warunkach wniesienia skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego. Z dotychczasowych naszych obserwacji wynika, że posiedzenia niejawne, szczególnie w naszych sprawach rozpoznawanych w sądach apelacyjnych, są formą dominującą.
2. W przypadku wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym, sąd ma obowiązek jego doręczenia (z urzędu) w „formie papierowej”) odwołującemu się, nawet reprezentowanemu przez adwokata lub radcę prawnego.
3. Pełnomocnikowi ZER wyrok (także sądu apelacyjnego) doręczany jest poprzez umieszczenie jego treści w systemie teleinformatycznym - na Portalu Informacyjnym Sądu (PI), jako tzw. „e-doręczenie”. Datą doręczenia jest data zapoznania się przez odbiorcę (pełnomocnika procesowego Dyr. ZER) z wyrokiem umieszczonym na PI, tj. data pobrania i odczytania dokumentu. W przypadku niezapoznania się z treścią wyroku, uznaje się go za doręczonego po upływie 14 dni od dnia jego umieszczenia na PI. Doręczenie takie wywołuje skutki procesowe określone w Kodeksie postępowania cywilnego właściwe dla doręczenia pisma sądowego.(Uwaga, to prezesi sądów okręgowych i apelacyjnych decydują co jest pismem sądowym w rozumieniu art. 15zzs(9) zmienionej ustawy COVID0-19, a tym samym co może być doręczane poprzez umieszczenie na PI. Jeżeli zatem prezes danego sądu nie wydał stosownego zarządzenia, to do czasu jego wydania doręczeniu przez PI  będą mogły podlegać tylko pisma wymienione w Zarządzeniu MS z dnia 19.06.2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej. Nie ma tam mowy m.in. o wyrokach i uzasadnieniach wyroków. Według naszej wiedzy Sąd Okręgowy w Warszawie oraz Sąd Apelacyjny w Warszawie doręczają wyroki profesjonalnym pełnomocnikom procesowym poprzez umieszczenie ich na Portalu Informacyjnym).

Komisja Prawna FSSM RP