JESTEŚ REPRESJONOWANYM I SO ZAWIESIŁ TWOJĄ SPRAWĘ? MASZ PRAWO DO SKARGI!

INFORMACJA PRAWNA

Dotyczy dochodzenia naszego prawa do sądu w kontekście faktycznego wstrzymania postępowań sądowych (w tym ich zawieszenia) w sprawach przeciwko Dyrektorowi ZER MSWiA o wysokość emerytury, renty policyjnej lub renty rodzinnej

Jesteśmy autorami poniższego tekstu i jednocześnie jednymi z Was - represjonowanymi. Stąd też doskonale znamy uczucie bezsilności, kiedy zastanawiamy się nad możliwościami prawnymi, jakie nam jeszcze pozostały, w sytuacji „zamrożenia” (zawieszenia) naszych spraw odwoławczych w związku z pytaniem prawnym Sądu Okręgowego w Warszawie skierowanym do tzw. ”Trybunału Konstytucyjnego” w dniu 24 stycznia 2018 r. Pisaliśmy o tym wielokrotnie. Teraz jednak spróbujmy sięgnąć po kolejny instrument prawny, którego skuteczność – co oczywiste – w obecnych warunkach i stanie praworządności w naszym Kraju jest trudna do przewidzenia. Wydaje się jednak, że próbować musimy. Wiemy, że niektórzy z Was już z tej drogi skorzystali, z jakim skutkiem, jeszcze nie wiemy. Ale po kolei:

1. Artykuł 45 Konstytucji stanowiący, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jego sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd, jest normą ustanawiającą prawo do sądu.
2. Sprawność postępowania sądowego wyraża się czasem trwania całego postępowania i obejmuje także rozstrzyganie pytań prawnych.
3. Konstytucyjny nakaz rozpatrzenia sprawy, bez nieuzasadnionej zwłoki, został postawiony na równi z zasadami funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, wskazanymi i zagwarantowanymi przez Państwo Polskie w licznych aktach prawnych.
4. Prawo do rzetelnego procesu sądowego i rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie wynika także z art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950 r., zmienionej i uzupełnionej protokołami dodatkowymi. Nie wymaga dowodzenia fakt, że przewlekłe postępowanie sądowe i wydane zbyt późno rozstrzygnięcie powodują, że orzeczenie traci swoją wartość oraz moralną i psychologiczną użyteczność. Co więcej, naraża stronę (uczestników postępowania, w tym przypadku nas jako represjonowanych) na krzywdę i niesprawiedliwość.
5. Funkcja postępowania cywilnego, polegająca na rozstrzyganiu konfliktów prawnych, sprowadza się do realizacji przewidzianej w przepisach prawa ochrony określonych dóbr i wartości, a więc do utrzymania porządku prawnego.
6. Ustawa z 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki  potwierdza odpowiedzialność państwa za sprawne działania organów wymiaru sprawiedliwości i stworzenie warunków, także materialnych, poszczególnym sądom, a także odpowiednich rozwiązań proceduralnych zapewniających sprawność i stabilność wydawanych orzeczeń. Przepisy tej ustawy stosuje się do działania lub bezczynności między innymi sądu, gdy w następstwie jego zachowania doszło do naruszenia naszego prawa, jako strony, do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki.
7. Uprawnionym do wniesienia skargi w postępowaniu cywilnym jest też,  między innymi, osoba odwołująca się od decyzji dyrektora ZER.  Skarga powinna odpowiadać wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a jej niezbędnymi elementami są:

• żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, w której skarga została wniesiona,
• przytoczenie okoliczności mających uzasadniać zgłoszone żądanie,
• ewentualne żądanie wydania sądowi rozpoznającemu sprawę, której skarga dotyczy, zalecenia podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności. (Zalecenia te nie mogą wkraczać w zakres oceny faktycznej i prawnej sprawy)
• ewentualne żądanie zasądzenia odpowiedniej -sumy pieniężnej, której wysokość nie może przekroczyć 20 000 zł. (Wysokość zasądzonej sumy pieniężnej, wynosi nie mniej niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, niezależnie od tego, ilu etapów postępowania dotyczy stwierdzona przewlekłość postępowania. Sąd może przyznać sumę pieniężną wyższą niż 500 złotych za każdy rok dotychczasowego trwania postępowania, jeżeli sprawa ma szczególne znaczenie dla skarżącego, który swoją postawą nie przyczynił się w sposób zawiniony do wydłużenia czasu trwania postępowania.

(Uwaga! Nasze niżej wskazane wzory spełniają te wymogi).

8. Skargę na przewlekłość postępowania wnosimy się do sądu, przed którym toczy się postępowanie w naszej sprawie, czyli do właściwego sadu okręgowego (w formule „za jego pośrednictwem”). Niemniej jednak adresatem docelowym skargi jest sąd przełożony nad tymże sądem okręgowym. W naszym przypadku będzie to odpowiedni terytorialnie sąd apelacyjny.
9. W orzecznictwie Sądu Najwyższego skarga na przewlekłość traktowana jest jako doraźna interwencja przeciwdziałająca przewlekłości postępowania, jako środek zapewniający szybką reakcję na trwającą zwłokę w czynnościach sądu i służący dyscyplinowaniu czynności podejmowanych na danym etapie toczącego się jeszcze postępowania. Uznanie, że skarga na przewlekłość może dotyczyć tylko aktualnie toczącego się etapu postępowania oznacza faktycznie zagwarantowanie stronie prawa do zakończenia tylko jego fazy, a nie do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, czyli definitywnego jej rozstrzygnięcia przez sąd.
10. Postępowanie jest przewlekłe, jeśli trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia naszej sprawy. Dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, sąd apelacyjny oceni w szczególności terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd okręgowy w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia. Uwzględni przy tym charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności nas – jako strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.
11. Rozstrzygniecie skargi przez Sąd Apelacyjny.

• SA wydaje orzeczenie w przedmiocie skargi w terminie 2 miesięcy od daty jej złożenia,
• skargę niezasadną sąd apelacyjny oddali,
• uwzględniając skargę, sąd stwierdza, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiła przewlekłość postępowania,
• na nasze żądanie (ujęte we wzorze Skargi)  lub z urzędu sąd może zlecić podjęcie przez sąd rozpoznający sprawę  odpowiednich czynności w wyznaczonym terminie – zalecenia nie mogą wkraczać w zakres oceny faktycznej i prawnej sprawy,
• na nasze żądanie (ujęte we wzorze Skargi),  sąd uwzględniając skargę może przyznać od Skarbu Państwa sumę pieniężną w wysokości od 2 tysięcy złotych do max. 20 tysięcy zł. (Uwaga! skarżący może wystąpić z nową skargą w tej samej sprawie dopiero po upływie 12 miesięcy).

12. Opłata. Z reguły skarga podlega stałej opłacie w wysokości 200 złotych. Niemniej jednak jeżeli strona postępowania zwolniona jest od kosztów sądowych z mocy ustawy, a tak jest w przypadku w spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, jest również zwolniona z ww. opłaty.

W calu maksymalnego ułatwienia Wam składania „Skargi na przewlekłość postępowania”, odpowiednie jej wzory przygotowaliśmy w czterech wariantach, jak sądzimy wyczerpujących znane nam stany faktyczne. Różnice między nimi są niewielkie, ale z pewnością ułatwiają jej sporządzenie.

1. Dla osób, których sprawa (z uwagi na miejsce zamieszkania), pozostała w Sądzie Okręgowym w Warszawie a postępowanie zostało zawieszone (Wzór – tutaj),
2. Dla osób, których sprawa (z uwagi na miejsce zamieszkania), pozostała w Sądzie Okręgowym w Warszawie a postępowanie nie zostało (jeszcze) zawieszone (Wzór – tutaj),
3. Dla osób, których sprawa (z uwagi na miejsce zamieszkania), na mocy postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie, została przekazana do rozpoznania innemu sądowi okręgowemu, który postępowanie w naszej sprawie zawiesił (Wzór – tutaj),
4. Dla osób, których sprawa (z uwagi na miejsce zamieszkania), na mocy postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie, została przekazana do rozpoznania innemu sądowi okręgowemu, który postępowania w naszej sprawie (jeszcze) nie zawiesił (Wzór – tutaj).

Komisja Prawna FSSM RP